عملگر ها در پایتون (Operators) : بررسی انواع عملگر در زبان پایتون به همراه مثال و توضیح کامل به زبان ساده.
انواع عملگرها در پایتون عبارتند از :
- عملگرهای حسابی
- عملگرهای مقایسه
- عملگرهای منطقی
- عملگرهای بیتی
- عملگرهای تخصیص
- عملگرهای خاص
در ادامه هر یک از این عملگرها را با مثال توضیح خواهیم داد.
عملگرهای حسابی در پایتون (Arithmetic Operators)
عملگرهای حسابی برای انجام پردازش‌های ریاضی مانند جمع، تفریق، ضرب و دیگر موارد استفاده می‌شود.
در جدول زیر، کلیه عملگرهای حسابی موجود در پایتون ارائه و عملکرد آنها همراه با مثالی شرح داده شده است.
| عملگر | شرح عملکرد | مثال |
| + | جمع کردن دو عملوند یا عمل یگانی مثبت | x + y +2 |
| – | تفریق عملوند سمت راست از سمت چپی یا عمل یگانی منفی | x – y 2- |
| * | ضرب دو عملوند | x * y |
| / | تقسیم کردن عملوند سمت چپ بر سمت راستی | x / y |
| % | عملیات پیمانه‌ای (محاسبه باقی‌مانده تقسیم عملوند سمت چپ بر سمت راستی) | (باقی‌مانده x % y (x/y |
| // | خارج قسمت صحیح (این تقسیم، خارج قسمت صحیح را در خروجی ارائه می‌کند) | x // y |
| ** | به توان y رساندن متغیر x | (x به توان y شده) x**y |
مثال : عملگر حسابی در پایتون
|
1 2 3 4 5 6 7 8 |
x=15 y=4 print ('x+y=',x+y) print('x-y=',x-y) print('x*y=', x*y) print('x/y=',x/y) print('x//y=',x//y) print('x**y=',x**y) |
خروجی این برنامه به صورت زیر نوشته می شود:
|
1 2 3 4 5 6 |
x+y=19 x-y=11 x*y=60 x/y=3.75 x//y=3 x**y=50625 |
عملگرهای مقایسه :
«عملگرهای مقایسه» (Comparison Operators) برای اینکه بخواهیم مقایسه ایی انجام دهیم باید مقادیری را مورد استفاده قرار دهیم .
متناسب با شرط ، خروجی مقایسه باید برابر True و یا False باشد در جدول زیر میتوانید عملگرهای مقایسه ایی پایتون را مشاهده کنید.
| عملگر | شرح عملکرد | مثال |
| < | بزرگ‌تر است از (زمانی درست است که عملوند سمت چپ بزرگ‌تر از سمت راستی باشد.) | x > y |
| > | کوچک‌تر است از (زمانی درست است که عملوند سمت چپ کوچک‌تر از سمت راستی باشد.) | x < y |
| == | برابر است با (زمانی درست است که هر دو عملوند برابر باشند.) | x == y |
| =! | نامساوی (زمانی درست است که هر دو عملوند برابر نباشند.) | x != y |
| =< | بزرگ‌تر یا مساوی (زمانی درست است که عملوند سمت چپ، بزرگ‌تر یا مساوی سمت راستی باشد.) | x >= y |
| => | کوچک‌تر یا مساوی (زمانی درست است که عملوند سمت چپ، کوچک‌تر یا مساوی سمت راستی باشد.) | x <= y |
مثال : عملگرهای مقایسه در پایتون عبارت اند از :
|
1 2 3 4 5 6 7 8 |
x= 10 y= 12 print ('x>y is',x>y) print('x<y is',x<y) print('x==y is',x==y) print('x!=y is',x!=y) print('x>=y is',x>=y) print('x<= y is', x<=y) |
عملگرهای منطقی
«عملگرهای منطقی» (Logical Operators) در حقیقت and ، or و not هستند.
| عملگر | شرح عملکرد | مثال |
| and | در صورتی که هر دو عملوند درست (True) باشند، درست (True) است. | x and y |
| or | در صورتی درست (True) است که یکی از عمل‌وندها درست (True) باشد. | x or y |
| not | در صورتی درست (True) است که عملوند غلط (False) باشد. | not x |
مثال : عملگرهای منطقی در پایتون
|
1 2 3 4 5 6 |
x=True y=False print ('x and y is',x and y) print ('x or y is', x or y) print ('not x is', not x) <img class="size-full wp-image-721 aligncenter" src="https://pythonmarket.ir/wp-content/uploads/Operation.jpg" alt="عملگرها در پایتون" width="700" height="500" /> |
عملگرهای بیتی
«عملگرهای بیتی » یا Bitwise Oprators روی عملوندهایی از نوع رشته و یا ارقال دودویی یا باینری کار می کنند .
همانطور که از اسم این نوع عملگر مشخص است پردازش را بیت به بیت انجام میدهد برای مثال ، عدد 2 در حالت دوذویی برابر است با 10 و 7 برابر با 111 می باشد .در جدول فوق x=10 (00001010) و y=4(0100 000) می باشد.
| عملگر | شرح عملکرد | مثال |
| & | AND بیتی (و بیتی) | x& y = 0 (0000 0000) |
| | | OR بیتی (یا بیتی) | x | y = 14 (0000 1110) |
| ~ | Bitwise NOT (نقیض بیتی) | ~x = -11 (1111 0101) |
| ^ | XOR بیتی | x ^ y = 14 (0000 1110) |
| << | شیفت به راست بیتی (جا به جایی به راست بیتی) | x>> 2 = 2 (0000 0010) |
| >> | شیفت به چپ بیتی (جا به جایی به چپ بیتی) | x<< 2 = 40 (0010 1000) |
عملگرهای تخصیص یا Assignment Operators در پایتون برای تخصیص مقدار به یک متغیر مورد استفاده قرار می گیرند a=5 یک عملگر تخصیص ساده می باشد که مقدار 5 را در سمت راست به متغیر a داده است یا بعبارتی تخصیص داده است .
عملگرهای ترکیبی مانند a+=5 در پایتون وجود ندارند به متغیر اضافه شده و بعد تر به صورت مشابه اختصاص داده می شود .
هر آنچه در قبل اشاره کردیم در حقیققت برابر است با a=a+5
عملگرهای تخصیص در پایتون عبارت است از :
| عملگر | مثال | برابر است با |
| = | x = 5 | x = 5 |
| =+ | x += 5 | x = x + 5 |
| =- | x -= 5 | x = x – 5 |
| =* | x *= 5 | x = x * 5 |
| =/ | x /= 5 | x = x / 5 |
| =% | x %= 5 | x = x % 5 |
| =// | x //= 5 | x = x // 5 |
| =** | x **= 5 | x = x ** 5 |
| =& | x &= 5 | x = x & 5 |
| =| | x |= 5 | x = x | 5 |
| =^ | x ^= 5 | x = x ^ 5 |
| =<< | x >>= 5 | x = x >> 5 |
| =>> | x <<= 5 | x = x << 5 |
عملگرهای خاص
در زبان پایتون انواع خاصی از عملگرها مانند عملگر همانی یا identity Operatot یا بعبارتی عملگر عضویت را می توان دید .
عملگر همانی
is و is not عملگرهای همانی در پایتون می باشند و این نوع عملگرها برای بررسی این مورد که آیا مقدار یا متغیر در قسمت های مشابهی از حافظه قرار می گیرند یا خیر مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
برابر بودن دو متغیر به معنای این نیست که آن متغیر همانی می باشد.
| عملگر | شرح عملکرد | مثال |
| is | در صورتی درست (True) است که عمل‌وندها همانی باشند (به شی مشابهی ارجاع داشته باشند). | x is True |
| is not | در صورتی درست (True) است که عمل‌وندها همانی نباشند (به شی مشابهی ارجاع نداشته باشند). | x is not True |
عملگرهای هویت در پایتون
|
1 2 3 4 5 6 7 8 |
x1 = 5 y1 = 5 'x2 = 'Hello 'y2 = 'Hello x3= [1,2,3] y3=[1,2,3] print (x2 is y2) print (x3 is y3) |
می توانید در اینجا x1 و y1 را مشاهده کنید که اعداد صحیح مقادیر مشابهی دارند به همین دلیل با هم برابر و هم همانی می باشند .
مسال مشابه برای x2 و y2 نیز موجود است (رشته ها)
اما x3 و y3 لیست می باشند. این موارد را می توان مساوی و غیرهمانی خواند .
مفسر هر دو را به صورت جداگانه در حافظه خود قرار می دهد هرچند اگر با مساوی باشد.
عملگرهای عضویت
in و not in عملگرهای عضویت در پایتون می باشند . این نوع عملگرها برای بررسی یک مقدار و یا یک متغیر در یک توالی می باشند (رشته ، لیست ، مجموعه و دیکشنری).
در یک دیکشنری می توانید فقط وجود و یا حتی عدم وجود یک کلید را بررسی کرده نه یک مقدار را در جدول زیر می توانید عملگرهای عضویت را مشاهده کنید .
| عملگر | شرح عملکرد | مثال |
| in | در صورتی صحیح است که مقدار/متغیر در توالی پیدا شود. | 5 in x |
| not in | در صورتی صحیح است که مقدار/متغیر در توالی پیدا نشود. | 5 not in x |
عملگرهای عضویت در پایتون
|
1 2 3 4 5 6 |
'x= 'Hello' y={1:'a',2:'b'} print ('H' in x) print('hello' not in x) print (1 in y) print ('a' in y) |
در برنامه بالا ‘H’ در x قرار دارد ، اما ‘hello’ در x نیست (باید مراقب باشید و این را بخاطر بسپارید که پایتون به حروف بزرگ و کوچک حساس است) به طور مثال 1 کلید و a مقدار در دیکشنری y است .
بنابراین ‘a in y’ خروجی False را برمی گرداند .
پست های مرتبط :
عملگر درصد در پایتون
اولویت عملگرها در پایتون
عملگر or در پایتون
عملگر های منطقی در پایتون
دستور if در پایتون
عملگر not در پایتون
ترتیب عملگرها در پایتون
دستور input در پایتون